“Het foute mantra: A single point of the truth”.
Deze tiendelige blogreeks is onderdeel van de themareeks ‘Management & BI’. De blogreeks is bedoeld voor managers die wat meer willen weten over Business Intelligence, maar dan in begrijpelijke taal zonder alle technische termen en hypes. De blogs vormen een samenvatting van de inhoud van het 100 pagina’s lange eBook: “De 10 Need-to-Know’s, een introductie van Business Intelligence voor managers”.
Dit is de vierde blog in de reeks waarin ik het ‘mantra’ bespreek dat rond veel BI-omgevingen leeft, namelijk “we hebben een Enterprise Data warehouse nodig, want dat vormt een single point of the truth.” De claim hier is, dat de waarheid zich in het data warehouse zou bevinden. Mijns inziens geheel onterecht.
Laten we het ‘mantra’ maar eens ontleden in haar twee termen: ‘single point’ en ’truth’.
‘A single point’
Sommigen geloven dat onder een BI-oplossing altijd één gemeenschappelijk begrippenkader moet liggen, als het enige punt waar alles samenkomt en de waarheid ontstaat. De ‘waarheid’ wordt verteld in één bedrijfstaal, één gemeenschappelijke semantiek, ’a single point of truth’ en derhalve ook één enterprise datamodel.
Het integreren van bedrijfsdata wordt dan in extreme doorgevoerd. Dat lijkt fantastisch, je hebt nu immers grip op al je data in onderling consistent verband. Maar helaas zit er een addertje onder het gras.
Begrippen en concepten
Er is vrijwel geen enkel bedrijf te vinden dat in de dagelijkse praktijk een eenduidige taal voor al haar begrippen gebruikt. Dat is ook niet zo verwonderlijk omdat bedrijfsbegrippen ‘concepten’ zijn. Concepten hebben per definitie alleen een context, associatie en definitie binnen de hersens van individuen of langdurig samenwerkende groepen van individuen. De talen van bijvoorbeeld een verkoper, een magazijnmedewerker, een HRM-er en een financieel controller vertonen vaak grote onderlinge verschillen in begrippen. Niet in de laatste plaats veroorzaakt door hun onderscheidenlijke vakgebieden.
In sommige bedrijven is moeite gedaan om een integraal geldend begrippenkader op te zetten. Maar in de meeste gevallen is dat slechts een soort Esperanto, een fantasietaal die in de praktijk niet gesproken wordt, niet voldoende gedragen wordt door alle medewerkers en die zich daardoor niet of slechts moeizaam ontwikkelt.
Ook als je na jaren werken tot een redelijk compleet model komt, zijn de problemen nog niet over. Elk bedrijf probeert zichzelf te verbeteren en moet zich aanpassen aan de veranderingen op de markt. Deze veranderingen leiden noodzakelijkerwijs ook tot aanpassingen in het datamodel. In de praktijk blijkt het doorvoeren van deze veranderingen niet eenvoudig te zijn, omdat beperkte aanpassingen zich snel propageren tot verdere aanpassingen in het model, door de vele relaties. Daardoor ontstaat frictie en dus verschillen tussen werkelijkheid (de normale veranderlijke bedrijfsprocessen) en het integrale datamodel (waar de ‘waarheid’ in zou moeten staan).
De ‘Truth’
Elk stukje data (feitje) is ontstaan in de praktijk van het uitvoeren van een werkelijk bedrijfsproces, waarbij gegevens over die gebeurtenis zijn vastgelegd. Meestal gebeurt dit gebrekkig. Slechts een deel van de tijdens de gebeurtenis beschikbare informatie wordt vastgelegd en vaak gebeurt dit ook nog eens met foutjes. Iedereen die eens achter een CRM-applicatie heeft gezeten, kent dit fenomeen.
De toch al gebrekkig ingevoerde data wordt dan verzameld, bewerkt en vertaald naar een gemeenschappelijk, in zekere mate theoretisch begrippenkader. Al deze feitjes worden op hun beurt verzameld, met elkaar in verband gebracht en omgetoverd naar informatie. Dat is dus afgeleide informatie, maar wordt trots ‘de waarheid’ genoemd.
Hoe kan een model van de werkelijkheid, de waarheid worden genoemd? Met al die bewerkingen komen we juist steeds verder weg van de échte werkelijkheid: de gebeurtenis waaruit het feitje is ontstaan.
Data kantelen
Het volgende blog uit de reeks gaat specifiek over het ‘kantelen’ van data: “Business Intelligence voor Managers, Need-to-know #5: Datastructuur. Een verdere uitleg over het foute mantra rond de ‘waarheid’ in een organisatie vind je in het gratis eBook “de 10 Need-to-Know’s rond BI voor de manager” dat je hieronder kunt downloaden. Als je op de hoogte wilt blijven wanneer de volgende blog in deze reeks verschijnt, dan kun je je hier abonneren op het thema Management & BI.
